Azerbaycan`da Osmanlı tanıtıldı

Afyon Kocatepe Üniversitesi tarafından Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen “21. Yüzyıl Penceresinden Kültür ve Kimlik” konulu uluslararası sempozyumda bir konuşma yapan Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Güzel Sanatlar Fakültesi İletişim Tasarımı ve Grafik Bölümü Başkanı Doç. Dr. İsmail Hakkı Nakilcioğlu, Osmanlı İmparatorluğu’nun tarihteki önemli yerini ve 600 yıllık ihtişamını anlattı.
 

13 farklı ülkeden 300’e yakın bilim insanının bildirileriyle katkı sağladığı ve Erciyes Üniversitesi’nin işbirliğiyle gerçekleştirilen disiplinlerarası sempozyumda “Görsel sanat ögesi ve kurumsal kimlik simgesi olarak Osmanlı Devlet Arması” başlıklı bir bildiri sunan Doç. Dr. Nakilcioğlu, bilimsel açıdan sağlıklı bir kültür ve kimlik analizi yaparken güncel konuların değerlendirilmesi ve mevcut sorunlara çözüm önerileri getirilmesi gerektiğini vurguladı ve “ancak bu çalışmaları yürütürken bugünkü olayların tarihî arka planının bilinmesi zorunludur” dedi.
 

Sempozyumdaki konuşmasında ulusal kimlik ve kültür ilişkisine değinen Doç. Dr. Nakilcioğlu, kültürün politikadaki yansıması olan siyasal devlet yapısının da kimlik oluşumu üzerinde önemli etkileri olduğunu kaydederek şunları söyledi:
 

“Ulusal kimliğin oluşumunda devleti ve ülkeyi temsil eden tarihi sembollerin büyük payı vardır. Bu açıdan ele alındığında Osmanlı Devlet Arması hem kurumsal bir kimlik simgesi hem de görsel bir sanat ögesi olarak karşımıza çıkar. Güzel sanatlar penceresinden bakıldığında da bu armanın ulusal kimliğe estetik bir değer kazandırmış olduğunu söyleyebiliriz.

Arma, resmi kimliği anlatan bir işarettir; ongun, nişan, alâmet diye de bilinir. Resimler, harfler ve şekillerden oluşan arma, bir devleti, hanedanı ya da şehri anlatır. Her devletin, kendi yurttaşlarınca benimsenen bir arması vardır. Bu kapsamda Osmanlı Devlet Arması hem siyasal bir rozettir hem de simgeleşmiş bir kültür motifidir.

Taşıdığı mesajlar bakımından Osmanlı Devlet Arması’nın imparatorluk tebasınca algılanması farklıdır, yabancı ülkeler ve toplumlarca algılanması farklıdır. Yüzyıllar boyunca bu arma Osmanlı tebasına güven verirken, görkemli yapısıyla dış dünyaya da korku salmıştır.”
 

Arma’da 30 farklı simgenin yer aldığına vurgu yapan Doç. Dr. Nakilcioğlu, halen Topkapı Sarayı Harem Dairesi girişinde sergilenmekte olan Osmanlı armasındaki simgeler ve askerî sembollerle ilgili açıklamalarda bulundu.

Konuşmasının sonunda, başta Devlet Arması olmak üzere Osmanlı İmparatorluğu’nda kullanılan simgelerin çok farklı mesajlar ve derin anlamlar taşıdığını hatırlatan Doç. Dr. Nakilcioğlu, bu simgelerin anlamlarının iyi bilinmesi yanında, tarihsel kültürün ve kimliğin hem iletişim hem de görsel sanat boyutuyla ele alınması gerektiğini ifadeyle sözlerini şöyle tamamladı:
 

“Günümüzde Osmanlı kurumsal kimliğinin çağdaş bakış açısıyla yeniden yorumlanmasına ihtiyaç vardır. Tarihle iç içe yaşayan bir toplumuz. Gezip dolaştığımız her yer, bastığımız her toprak parçası buram buram tarih kokuyor, ama tarihî yapılar ve semboller hakkındaki bilgimiz ne yazık ki son derece zayıf.

Tarihimizle daha yakın bağlantılar, daha sağlam köprüler kurduğumuzda, sorgulamayı ve araştırmayı öğrenen bir toplum olmaya başladığımızda hem geçmişi hem de bugünü daha doğru ve gerçekçi olarak okuyabiliriz. Ancak o zaman şanlı ecdadımıza lâyık torunlar olma yolunda adım atmaya başladığımızı söyleyebiliriz.”